Báo cáo hiện trạng môi trường nước mặt trên địa bàn tỉnh Cà Mau năm 2018 đánh giá tổng quan hiện trạng môi trường nước mặt, từ hoạt động phát triển kinh tế - xã hội, nguyên nhân, các nguồn tác động chính lên môi trường, diễn biến chất lượng môi trường nước mặt. Báo cáo cũng phân tích những tác động của ô nhiễm môi trường và những đáp ứng của công tác quản lý, từ đó, đề xuất những định hướng, giải pháp phù hợp cho giai đoạn về sau.

Nhìn chung chất lượng môi trường nước mặt tỉnh Cà Mau năm 2018 ít có sự biến động lớn so với cùng kỳ, chỉ có một vài vị trí có sự ô nhiễm nhẹ về hàm lượng hữu cơ, dinh dưỡng và vi sinh, đặc biệt là tại Tp.Cà Mau và các trung tâm thị trấn nơi có mật độ dân cư đông sinh sống 2 bên sông, do chịu ảnh hưởng từ nước thải sinh hoạt, rác thải nên chất lượng nước mặt tại các khu vực này chịu ảnh hưởng cục bộ. Bên cạnh đó còn có sự xuất hiện của các hàm lượng kim loại như Fe tại các vị trí tuy nhiên các giá trị này là không đáng kể và chịu tác động do lượng phù sa có trong nước. So với năm 2017 thì ở hầu hết các vị trí hàng lượng các chỉ tiêu quan trắc có sự biến động theo chiều hướng giảm nhưng không nhiều.

Đối với vị trí đánh giá chất lượng nước mặt tại khu vực vườn Quốc gia và Đầm Thị Tường cho thấy, diễn biến chất lượng nước mặt tại đây ít có sự thay đổi qua các năm. Khu vực VQG mũi Cà Mau chất lượng nước còn khá tốt, chưa bị tác động từ các hoạt động của con người, chủ yếu cao ở một số chỉ tiêu như Fe, TSS là do cộng hưởng từ lượng phù sa có trong nước tại khu vực. Trong khi khu vực Rừng U Minh Hạ chịu ảnh hưởng khá lớn từ việc ô nhiễm hữu cơ do lớp thực vật tầng mặt và cây tràm, đây là khu vực chứa nước ngọt do nước mưa động lại ở các kênh rạch.

Diễn biến chất lượng môi trường nước mặt trên địa bàn tỉnh Cà Mau qua các năm cho thấy dấu hiệu ô nhiễm dần theo thời gian nhất là các khu vực dân cư, trung tâm chợ. Do đặc thù vùng sông nước, các hoạt động trong quá trình phát triển kinh tế xã hội đều di chuyển và trao đổi buôn bán bằng đường thủy, phong tục sinh sống đã tác động không nhỏ đến chất lượng môi trường khu vực. Chính vì thế, cần đưa ra giải pháp và phương hướng để giảm thiểu và thay đổi suy nghĩ đối với các thành phần môi trường nhất là nước mặt đảm bảo phát triển bền vững theo thời gian.

Thành phần thủy sinh vật khá phong phú, bao gồm các loài nhóm nước ngọt, nước lợ và nước mặn. Cho thấy, tỉnh Cà Mau có một hệ đa dạng sinh học vô cùng phức tạp với nhiều loài du nhập từ biển vào và là khu vực đáng được nghiên cứu và bảo tồn. Số lượng thành phần loài và số lượng cá thể các sinh vật được nghiên cứu ít có sự biến động qua hàng năm từ đó có thể nhận định rằng chất lượng nguồn nước mặt trên địa bàn tỉnh còn tương đối tốt ở các khu vực ngoại ô và đảm bảo cho môi trường sống của các thực vật và động vật nổi, động vật không xương sống tầng đáy. Tuy nhiên, tại một số vị trí cũng có sự giảm dần các loài nói trên thuộc khu vực đô thị và trung tâm thị trấn do chất lượng nguồn nước khu vực mang tính ô nhiễm cục bộ.